Πίνακας περιεχομένων
Η Halide Edip Adıvar είναι μια σημαντική προσωπικότητα στα χρονικά της τουρκικής λογοτεχνίας και ιστορίας . Γεννημένη στα τέλη του 19ου αιώνα, το ταξίδι της ζωής της διήρκεσε μια περίοδο βαθιάς μεταμόρφωσης στην Τουρκία, παρακολουθώντας το λυκόφως της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τα ταραχώδη χρόνια του Εθνικού Κινήματος και τη γέννηση της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας. Όχι απλώς παρατηρητής, η Adıvar διαμόρφωσε ενεργά τους πνευματικούς και πολιτικούς λόγους της εποχής της.
Πέρα από τα μυθιστορήματα και τα γραπτά της, η Adıvar ασχολήθηκε με την πολιτική, την εκπαίδευση και τον ακτιβισμό, υπερασπίζοντας τον ρόλο των γυναικών στην κοινωνία και διαδραματίζοντας κεντρικό ρόλο σε κρίσιμες καμπές της ιστορίας της χώρας. Η πολύπλευρη κληρονομιά της παραμένει απόδειξη της ανεξίτηλης επιρροής της στην τουρκική κουλτούρα και σκέψη.
Εισαγωγή
Γεννημένη το 1882 στην καρδιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη , η ζωή της Halide Edip Adıvar ήταν συνυφασμένη με σημαντικά κοινωνικοπολιτικά γεγονότα της εποχής της. Διασχίζοντας τη ζωή της μας δίνει έναν μοναδικό φακό για να δούμε τις μεταμορφώσεις που υπέστη η Τουρκία, από τα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έως την άνοδο της σύγχρονης τουρκικής δημοκρατίας.
Πρώιμη ζωή του Halide Edip Adıvar
Η Halide Edip Adıvar ήταν κόρη του αρχιγραφέα του Αυτοκρατορικού Οθωμανικού Παλατιού, Μεχμέτ Εντίπ Μπέη από το Selanik, και του Bedrifâm Hanım. Ο πρόωρος θάνατος της μητέρας της έριξε μια σκιά στην παιδική της ηλικία, οδηγώντας την να περάσει μεγάλο μέρος της υπό τη φροντίδα της γιαγιάς της.
Το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε εξασφάλιζε ότι δεν ήταν ένα συνηθισμένο κορίτσι. Αφού επέστρεψε στο σπίτι του πατέρα της μετά το γάμο του, φοίτησε στο Αμερικανικό Κολλέγιο. Αυτό συμπληρώθηκε από μαθήματα από αξιόλογες προσωπικότητες: ο Rıza Tevfik της παρείχε γνώσεις για την τουρκική λογοτεχνία και φιλοσοφία, ο Salih Zeki τη μύησε στα μαθηματικά και ο Şükrü Efendi ήταν ο οδηγός της για την αραβική γλώσσα.
Επαγγελματικές αρχές και προσωπική ζωή
Γάμος : Το 1901, αμέσως μετά την αποφοίτησή της από το κολέγιο, παντρεύτηκε τον δάσκαλό της Salih Zeki. Αυτή η ένωση απέκτησε δύο γιους. Είχαν δύο γιους: τον Αγιετουλάχ και τον Χικμετουλάχ Τόγκο, ο τελευταίος που ονομάστηκε για τον εορτασμό της ναυτικής νίκης της Ιαπωνίας εναντίον της Ρωσίας. Μετά τον ξαναγάμο του πρώτου της συζύγου, χώρισαν το 1911. Μετά από αυτό, υιοθέτησε το επώνυμο «Εντιπ» στα γραπτά της. Αργότερα, το 1917, ενώ βρισκόταν στη Συρία, παντρεύτηκε τον γιατρό Adnan Adıvar, τον οποίο γνώριζε από τα σχολικά της χρόνια.
Λογοτεχνικές προσπάθειες : Με την ενθάρρυνση της δασκάλας της στα αγγλικά, μετέφρασε τη «Μητέρα» του Τζον Άμποτ. Αυτό το έργο, που δημοσιεύτηκε ως «Mader», της χάρισε το βραβείο «Şefkat Nişanı» από τον σουλτάνο Abdülhamid. Η ανακήρυξη της Β’ Συνταγματικής Εποχής το 1908 σηματοδότησε την αρχή του λογοτεχνικού της ταξιδιού.
Εξορία : Λόγω των γραμμάτων και της πολιτικής της στάσης, οι συνέπειες του περιστατικού της 31ης Μαρτίου την ανάγκασαν να καταφύγει στην Αίγυπτο, μετακομίζοντας αργότερα στην Αγγλία. Ωστόσο, η διευθέτηση των γεγονότων την έφερε πίσω στην Τουρκία το 1909, όπου η Halide Edip Adıvar ανέλαβε την παιδαγωγική στο Dârülmuallimât .
Λογοτεχνικά & Πολιτικά Εγχειρήματα
Δημοσιογραφία : Χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο «Halide Salih», ξεκίνησε το συγγραφικό της ταξίδι με την εφημερίδα Tanin, υπό την ηγεσία του Tevfik Fikret. Παρά τις απειλές, επέμενε, συνεισφέροντας σε πολλαπλές δημοσιεύσεις.
Ακτιβισμός: Η ζέση του Halide Edip Adıvar ήταν εμφανής κατά το περιστατικό της 31ης Μαρτίου, μια πολιτική αναταραχή. Φοβούμενη τη δολοφονία της, κατέφυγε στην Αίγυπτο, για να επιστρέψει το 1909 και να συνεχίσει τις λογοτεχνικές της αναζητήσεις.
Συνεισφορές: Υπηρετώντας ως δασκάλα και ως επιθεωρήτρια σε σχολεία θηλέων, παρατήρησε τα σοκάκια της Κωνσταντινούπολης , τα οποία ενέπνευσαν το διάσημο μυθιστόρημά της, «Sinekli Bakkal». Κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού Πολέμου ίδρυσε τον πρώτο γυναικείο σύλλογο, Teali-i Nisvan Cemiyeti.
Εποχή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου: Η ενασχόληση του Halide Edip Adıvar με την κοινωνικοπολιτική σκηνή βάθυνε. Το 1917 έγραψε το «Mev’ud Hüküm» και το πρώτο της έργο «Kenan Çobanları». Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, πίστευε στην ανάγκη οργάνωσης για να επιδείξει την ανθεκτικότητα της Τουρκίας. Η Halide Edip Adıvar έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη βραχύβια αλλά εντυπωσιακή Wilson Principles Society το 1918.
Εναντίωση στην Κατοχή: Μετά την κατάληψη της Σμύρνης το 1919, η Halide Edip Adıvar εξέφρασε σθεναρά την αντίθεσή της σε διάφορες συνεδριάσεις, κυρίως αφήνοντας ένα μόνιμο αντίκτυπο με την ομιλία της στο Sultanahmet.
Πολιτική: Μετά το Εθνικό Κίνημα, λόγω πολιτικών διαφωνιών, η Halide Edip και ο σύζυγός της εγκατέλειψαν την Τουρκία το 1924. Κατά τη διάρκεια της εξορίας της μέχρι το 1939 (χωρίς σύντομη επίσκεψη το 1935), εμφανίστηκε ως ανεπίσημη πρέσβειρα για την Τουρκία, δίνοντας διαλέξεις και γράφοντας άρθρα , ειδικά στην Αγγλία.
Anadolu Ajansı (AA): Οι συνομιλίες με τον Yunus Nadi οδήγησαν στην ιδέα της ίδρυσης ενός πρακτορείου ειδήσεων. Το όνομα « Anadolu Ajansı » γεννήθηκε από την αμοιβαία κατανόηση ότι η Ανατολία θα έπαιζε καθοριστικό ρόλο στη διάσωση του έθνους. Η υποστήριξη του Mustafa Kemal Paşa εδραίωσε την ιδέα και το Anadolu Ajansı ιδρύθηκε επίσημα στις 6 Απριλίου 1920. Με τα χρόνια, η AA έχει εξελιχθεί σε μια σημαντική παγκόσμια πηγή ειδήσεων, παρέχοντας ειδήσεις σε πολλές γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων 13 διαφορετικών γλωσσών.
Δικαιώματα και Εκπαίδευση των Γυναικών: Στις αρχές της καριέρας της, έδωσε μεγάλη έμφαση στην εκπαίδευση των γυναικών και των παιδιών. Η Halide Edip Adıvar ήταν μια κομβική δύναμη πίσω από την Teâli-i Nisvân Society, προωθώντας την ενεργό συμμετοχή των γυναικών στην κοινωνική ζωή.
Ρόλος στον Βαλκανικό Πόλεμο: Κατά τη διάρκεια αυτής της ταραχώδους περιόδου, υπηρέτησε ως νοσοκόμα σε νοσοκομεία που δημιουργήθηκαν από την Εταιρεία Teâli-i Nisvân.
Σύνδεση με τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ: Η κατάληψη της Σμύρνης το 1919 είδε τη Χαλίντε Εντίπ Αντίβαρ να εκφωνεί παθιασμένους λόγους, συγκεντρώνοντας για το Εθνικό Κίνημα. Η ισχυρή της σχέση με τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, τον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, ξεκίνησε περίπου αυτή την περίοδο. Η επαγγελματική τους σχέση χαρακτηριζόταν από αλληλοσεβασμό και έντονες πνευματικές ανταλλαγές.
Έργα του Halide Edip Adıvar
- Heyula (1908) – Φάντασμα
- Raik’in Annesi (1909) – Η μητέρα του Raik
- Seviye Talip (1910) – Seviye Talip
- Handan (1912) – Handan (Ίδιο, όπως είναι ένα προσωπικό όνομα)
- Yeni Turan (1912) – New Turan
- Son Eseri (1913) – Το τελευταίο της έργο
- Mev’ud Hüküm (1918) – Υποσχεμένη ετυμηγορία
- Ateşten Gömlek (1923) – The Shirt of Flame
- Vurun Kahpeye (1923) – Χτύπησε την Πόρνη
- Kalp Ağrısı (1924) – Πόνος καρδιάς
- Zeyno’nun Oğlu (1928) – Ο γιος του Zeyno
- Sinekli Bakkal (1936) – Ο μπακάλης με τις μύγες
- Yolpalas Cinayeti (1937) – The Yolpalas Murder
- Tatarcık (1939) – Ο μικρός Τατάρ
- Sonsuz Panayır (1946) – The Eternal Fair
- Döner Ayna (1954) – Περιστρεφόμενος καθρέφτης
- Akile Hanım Sokağı (1958) – Οδός Akile Hanım
- Kerim Ustanın Oğlu (1958) – The Son of Master Kerim
- Sevda Sokağı Komedyası (1959) – The Comedy of Love Street
- Çaresaz (1961) – Desperate
- Hayat Parçaları (1963) – Κομμάτια ζωής
Διηγήματα:
- İzmir’den Bursa’ya (με τους Yakup Kadri, Falih Rıfkı και Mehmet Asım Us, 1922) – Από τη Σμύρνη στην Προύσα
- Harap Mabetler (1911) – Ερειπωμένοι ναοί
- Dağa Çıkan Kurt (1922) – Ο λύκος που πήγε στο βουνό
Θέατρο:
- Kenan Çobanları (1916) – Οι Ποιμένες του Κενάν
- Maske ve Ruh (1945) – Mask and Soul
Απομνημονεύματα:
- Türkün Ateşle İmtihanı (1962) – Η δίκη του Τούρκου με τη φωτιά
- Mor Salkımlı Ev (1963) – The House with Purple Wisteria
TL;DR
Η Halide Edip Adıvar, γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη το 1882, ήταν μια εμβληματική φυσιογνωμία της τουρκικής ιστορίας, γνωστή για τα λογοτεχνικά της έργα, τον πολιτικό ακτιβισμό και τη σημαντική συνεισφορά της στα χρόνια της μεταμόρφωσης της Τουρκίας. Η σχέση της με ηγέτες όπως ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, οι προσπάθειές της στην εκπαίδευση και τα δικαιώματα των γυναικών και η εκπροσώπηση της Τουρκίας στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της εξορίας της την έκαναν μια αξέχαστη φιγούρα στον τουρκικό πολιτισμό και την ιστορία .
