İçindekiler
İstanbul, Antalya veya İzmir: Türkiye’nin metropollerinde sadece toplu taşımaya veya taksilere güvenmeye çalışan herkes, bu mücadelenin ne kadar zor olduğunu bilir. Tıkış tıkış otobüsler ve bazen öngörülemeyen taksimetreler, kişide hızla bağımsızlık arzusu uyandırır. Peki, yabancılar Türkiye’de sorunsuz bir şekilde araba satın alabilir mi?
Kısa cevap: Evet.
Ancak uzun cevap biraz daha karmaşık. Çünkü kendi aracınıza sahip olmanın tek bir yolu yok; oturma izni durumunuza bağlı olarak iki tamamen farklı yol bulunuyor. Bu rehberde, noter randevusundan ehliyetle ilgili meşhur “6 ay kuralına” kadar Türk bürokrasisinin labirentlerinde size yol göstereceğiz. Kuru ansiklopedik bilgilerden kaçınıp, 2025 yılında pratikte gerçekten neyin önemli olduğuna odaklanacağız.
1. Yol vs. 2. Yol: Hangi Plakaya İhtiyacınız Var?
Model bakmaya başlamadan önce stratejik bir karar vermeniz gerekir. Türkiye’de yabancılar için araç alımında iki ana kategoriyi birbirinden ayırıyoruz:
1. Normal Satın Alma (Türk Plakası)
Bu, çoğu yerleşik yabancı (expat) ve mukim için standart yoldur. Tıpkı bir Türk vatandaşı gibi (sıfır veya ikinci el) araba satın alırsınız. Bunun anlamı şudur:
- Türkiye’de oldukça yüksek olan ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) ve KDV (Katma Değer Vergisi, şu an %20) dahil tam fiyatı ödersiniz.
- Avantaj: Aracı daha sonra Türk veya yabancı fark etmeksizin herkese satabilirsiniz. İkinci el değeri istikrarlı kalır.
- Dezavantaj: Araçlar, vergiler nedeniyle Avrupa ülkelerine kıyasla oldukça pahalıdır. Türkiye’deki teknoloji fiyatlarının ne kadar yüksek olabileceğini anlamak için iPhone 15 Türkiye fiyatı makalemize göz atabilirsiniz.
2. Vergisiz „Mavi Plaka” (MA MZ Plaka)
Belirli koşullar altında yabancılar, bir aracı vergisiz (tax-free) olarak (başka bir yabancıdan) satın alabilir veya yurt dışından getirebilir. Bu araçlar, MA’dan MZ’ye kadar harflerle başlayan plakalar alır.
- Kimler yararlanabilir? Yabancı emekliler, çalışma izni (Work Permit) sahipleri, diplomatlar ve yabancı öğrenciler. Dikkat: Normal turistler veya çalışma hakkı olmayan kısa süreli ikamet izni sahipleri genellikle bu kapsamın dışındadır.
- Avantaj: Devasa ÖTV yükünden kurtulursunuz.
- Dezavantaj: Aracı sadece bu hakka sahip diğer yabancılara satabilirsiniz. Pazar çok daha dardır. Ayrıca aracı sadece ruhsat sahibi ve birinci derece ailesi (eş ve çocuklar) kullanabilir.
Satın Alma Süreci: Noterde İşler Nasıl Yürür?
Birçok Avrupa ülkesinin aksine, Türkiye’de notersiz hiçbir şey olmaz. Sokakta “el sıkışarak” satış yapmak mümkün değildir. Süreç sıkı bir şekilde düzenlenmiştir ve artık oldukça güvenlidir.
Gerekli Koşullar
Noterin satışı onaylayabilmesi için şunlar kesinlikle gereklidir:
- Pasaport: Pasaportunuzun noter onaylı Türkçe tercümesi.
- Vergi Numarası: Veya ikamet kartınızda yazan yabancı kimlik numaranız (YKN).
- Geçerli İkamet İzni: Teorik olarak sadece vergi numarası ile alım mümkün olsa da, tescil ve sigorta işlemleri için bir adres ve ikamet izni neredeyse kaçınılmazdır.
Uzman İpucu: Türkçe bilmiyor musunuz? O halde yasalar gereği noter randevusuna yeminli bir tercüman getirmek zorundasınız. Bunun için ek maliyetleri hesaba katın.
Adım Adım Süreç
- Ekspertiz: Güncel bir “Ekspertiz” raporu olmadan asla ikinci el bir araç almayın. Bu bağımsız merkezler motoru, boya kalınlığını (kazaları ortaya çıkarmak için) ve mekaniği kontrol eder. Bu Türkiye’de standarttır.
- Noter Randevusu: Alıcı ve satıcı noterde buluşur. Noter sistem üzerinden aracın borcu olup olmadığını (ödenmemiş vergi veya ceza) kontrol eder.
- Ödeme: Nakit çantaları eskide kaldı. Bugün bankaların “Güvenli Ödeme Sistemi” kullanılıyor. Para, noter satışı onaylayana kadar bloke edilir.
- Teslimat: Geçici ruhsatınızı hemen alırsınız. Asıl ruhsat kartınız adresinize postalanır.
Aracınızı online aramak isterseniz pazar lideri “Sahibinden” platformudur. Genel alışveriş deneyimleri için Hepsiburada rehberimize de göz atarak Türkiye’deki dijital alışveriş kültürüne aşina olabilirsiniz.
Dikkat Tuzak: Ehliyet Geçerliliği
Birçok yabancı burada pahalı bir tuzağa düşüyor. Evet, yabancı ehliyetinizle Türkiye’de araç kullanabilirsiniz ama girişinizden itibaren sadece 6 ay boyunca.
Ülkede altı aydan fazla kalırsanız, yabancı ehliyetiniz geçersiz olur. Ehliyetsiz araç kullanmaktan yüksek cezalar alma riskiniz vardır. İki seçeneğiniz var:
- Ehliyet Dönüştürme: Ehliyetinizi bir Türk ehliyetine dönüştürürsünüz (bu sırada yabancı ehliyetinize genellikle el konur/muhafaza edilir).
- Giriş Çıkış: Türkiye’den çıkış yapıp tekrar girersiniz, bu da 6 aylık süreyi yeniden başlatır (Ancak bu gri bir alandır; en güvenli yöntem ehliyeti dönüştürmektir).
Yıllık Giderler: Vergi, Muayene ve Sigorta
Türkiye’de araç sahibi olmak, devam eden devlet vergilerini de takip etmek demektir. Bunlar Avrupa sistemlerinden bazı yönleriyle ayrılır.
1. MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi)
MTV yıllık bir vergidir. Aylık olarak çekilmez, her yıl Ocak ve Temmuz aylarında iki taksit halinde aktif olarak ödenmesi gerekir (online veya banka uygulaması üzerinden). Miktar, CO2 emisyonuna değil, motor hacmine ve aracın yaşına göre belirlenir.
2. TÜVTÜRK (Muayene)
Türkiye’deki araç muayene kuruluşu TÜVTÜRK’tür ve Alman TÜV Süd’ün ortağıdır. Kurallar katıdır:
- Sıfır Araçlar: İlk muayene 3 yıl sonra yapılır.
- Binek Otomobiller: Sonrasında her 2 yılda bir.
- Ticari Araçlar: Her yıl (Dikkat: Birçok pick up veya kapalı kasa panelvan ticari araç sayılır!).
3. Sigorta
Trafik Sigortası zorunludur ancak sadece karşı tarafın hasarlarını karşılar. İstanbul veya Ankara gibi trafiği yoğun şehirlerde, kendi aracınızdaki hasarları da kapsayan Kasko yaptırmanız şiddetle tavsiye edilir.
Sonuç: Değer mi?
Türkiye’de kendi aracınıza sahip olmak özgürlük demektir. Ege’nin nefes kesen sahil yollarını keşfedebilir veya plansızca yaylalara çıkabilirsiniz. Vergiler nedeniyle yüksek olan ilk satın alma maliyetini kabul ettiğinizde ve bürokratik engelleri bir kez aştığınızda, aracın işletme maliyetleri nispeten makul kalmaktadır.
