Inhoudsopgave
Stel je een overvol stadion voor in Istanbul. Zodra de eerste noten van de muziek klinken, valt er een doodse stilte, gevolgd door duizenden stemmen die als één man zingen. Dat is de kracht van de İstiklal Marşı (De Onafhankelijkheidsmars).
Dit is niet zomaar een liedje dat je uit het hoofd leert op school. Het is een strijdkreet, geschreven op een moment dat het voortbestaan van de Turkse natie aan een zijden draadje hing. Terwijl we richting 2026 kijken, blijft dit volkslied de onbetwiste ziel van de Republiek Turkije en de Turkse Republiek Noord-Cyprus.
Hieronder duiken we in het verhaal van de man die het schreef, waarom hij het prijzengeld weigerde terwijl hij arm was, en wat de tekst vandaag de dag voor ons betekent.
Meer dan alleen woorden: De context
De İstiklal Marşı werd officieel aangenomen op 12 maart 1921, ruim twee jaar voordat de Republiek Turkije officieel werd gesticht. Dit is een cruciaal detail: het volkslied was er voordat de staat er was. Het diende om de soldaten aan het front moed in te spreken tijdens de donkerste dagen van de Onafhankelijkheidsoorlog.
Het is een van de heiligste symbolen van nationale eenheid. Net als de nationale helden zoals Halide Edip Adıvar, wordt het volkslied met diep respect behandeld. Tijdens officiële feestdagen in Turkije zie je vaak dat zelfs het verkeer stopt wanneer het volkslied klinkt.
De man achter de mythe: Mehmet Akif Ersoy
De tekst is geschreven door de “Vatan Şairi” (Dichter des Vaderlands), Mehmet Akif Ersoy. Maar het verhaal van hoe hij het schreef, zegt alles over zijn karakter.
Waarom hij de wedstrijd eerst weigerde
In 1921 organiseerde het Ministerie van Onderwijs (toen Maarif Vekaleti genoemd) een wedstrijd voor een nationaal volkslied. Er was een geldprijs van 500 lira aan verbonden, in die tijd een enorm bedrag.
Mehmet Akif weigerde aanvankelijk mee te doen. Zijn reden? Hij wilde geen geld aannemen voor het schrijven van een gedicht over de pijn en hoop van zijn eigen volk. Pas nadat Hamdullah Suphi Bey, de toenmalige minister, hem verzekerde dat hij de prijs kon doneren, stemde hij toe.
Toen hij won, hield hij woord. Hij doneerde de volledige 500 lira aan Darülmesai, een liefdadigheidsinstelling die arme vrouwen en kinderen leerde weven en kleding maakte voor soldaten aan het front. Dit gebaar maakt het volkslied voor Turken nog waardevoller: het is geboren uit onbaatzuchtigheid.
De Compositie: Van gedicht naar muziek
Hoewel de tekst in 1921 werd aangenomen, heeft de muziek een eigen reis afgelegd. De melodie die we vandaag de dag horen (en die tijdens ceremonies wordt gespeeld), is gecomponeerd door Osman Zeki Üngör tussen 1922 en 1924. Het werd de officiële compositie in 1930, met een orkestratie door Edgar Manas.
Interessant feit: De volledige tekst bestaat uit 10 strofen en 41 regels. Tijdens officiële gelegenheden worden echter alleen de eerste twee strofen gezongen.
Historisch gezien markeerde dit volkslied de definitieve overgang van het oude Ottomaanse Rijk naar een moderne, onafhankelijke republiek.
Nederlandse vertaling van het Turkse volkslied
Hieronder volgt de vertaling. Let vooral op de emotie in de eerste regels: “Wees niet bang” (Korkma). Dit was een directe boodschap aan een bevolking in oorlogstijd.
Wees niet bang! Want de karmozijnrode banier die trots golft in deze glorieuze dageraad, zal niet vervagen,
Voordat de laatste vurige haard die in mijn vaderland brandt, wordt gedoofd.
Want dat is de ster van mijn volk, en het zal voor altijd schijnen;
Het is van mij; en behoort alleen toe aan mijn dappere natie.
Frons niet, ik smeek u, o terughoudende halve maan!
Glimlach naar mijn heroïsche natie! Waarom de woede, waarom de toorn?
Ons bloed dat wij voor u vergoten hebben, zal anders niet waardig zijn;
Want vrijheid is het absolute recht van mijn godvrezende natie!
Originele Turkse Tekst (İstiklal Marşı)
Voor wie de taal leert of de originele klanken wil volgen, hier is de officiële tekst zoals deze vandaag de dag in 2025 nog steeds wordt onderwezen op elke school in Turkije.
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak,
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal…
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklâl.
Het volkslied in Ottomaans schrift
Omdat het gedicht werd geschreven vóór de alfabet-hervorming, werd het oorspronkelijk in het Ottomaans-Turks schrift genoteerd. Voor historici en taalliefhebbers is dit de originele vorm:
، قورقما سونمز بو شفقلرده یوزن آل سنجاق
، یوردمڭ اوستنده توتن سونمهدن اڭ صوڭ اوجاق
.اوبنم ملتمڭ ییلدیزیدر پارلایاجق
.اوبنمدر اوبنم ملتمڭدر آنجاق
، چاتما قربان اولایم چهره ڭی ای نازلی هلال
، قهرمان عرقمه بر گول نه بو شدت بو جلال
، سڭا الماز دوكولن قانلرمز صوڭره حلال
! حقیدر حقه طاپان ملتمڭ استقلال
Luister naar het Volkslied
Ervaar de muziek zoals die bedoeld is. Hieronder kun je de officiële uitvoering beluisteren.
